در انتهای مصاحبۀ دکتر سعید ناجی با پروفسورمتیو لیپمن(بنیانگذار برنامۀ فلسفه برای کودکان و مؤسسۀ توسعه و پیشبرد فلسفه برای کودکان (IAPC))، سعید ناجی سؤال زیر را طرح میکند: (منبع)
“ناجي: براي اينكه اين برنامه در كشورهاي در حال توسعه مانند ايران اجرا شود، نقطة شروع چه بايد باشد؟
در تعيين سلسله مراحل آغازين اين برنامه نكاتي چند وجود دارد كه بايد به آنها توجه نمود.
الف) نماينده يا نمايندگاني كه به كارگاهِ «مندهام» فرستاده ميشوند، بايد به اندازة كافي با زبان انگليسي آشنا بوده و تا اندازهاي پيش زمينة فلسفي داشته باشند. اين افراد بايد پس از بازگشت به ايران ترجمة متون و نيز تعليم و آموزش معلمان را هدايت كرده و پيش ببرند.
ب) گروهي از كودكان كه براي شروع برنامه برگزيده ميشوند، بايد انتخابي و نمونه باشند.
لازم نيست كه فقط كودكانِ تيزهوش را برگزينيد. اما شروع اين برنامه با گروه خاصي از كودكان همانند كودكاني كه از لحاظ احساسي و عاطفي دچار آشفتگياند يا مثلاً كودكان ناشنوا نيز مناسب نيست.
ج) سطح سني دانشآموزان در ابتدا بايد بين 8 و 10 سال باشد. اين خود گوياي آن است كه برنامه بايد با پيكسي شروع شود. كتاب كمكي مربوط به مربي كه به همراه پيكسي است كتابي با عنوان در جستجوي معنا14است. منظورم اين نيست كه گروههاي سني ديگر با ساير برنامه ها حتماً نامناسب اند بلكه صرفاً اينست كه احتمالات موجود كتاب پيكسي را توصيه ميكنند. (بنابراين كتاب هري ميتواند براي گروه سني 11 الي 12 سال يا اِلفي15 براي گروه سني 6 الي 8 سال مفيد باشد. اگر برنامهاي را بخواهيد كه تأكيدش بر مهارتهاي مربوط به تفكر، توجه و دقت در محيط براي سنين 6 الي 9 سال باشد، بهتر است با كتاب كيو و گاس16شروع كنيد) عملاً همة اين برنامهها شامل تمرين در فنون تفكر و استدلالهاي اخلاقي است.
د) طرحي كه تا بدينجا مطرح شد، حداقل هزينهها را دارد و به تأثيري خلاصه ميشود كه ميتواند بر روي يك جمعيت بزرگ بگذارد. البته ما خرسند ميشديم كه روند و پروسة بزرگتري را پيشنهاد كنيم، همچون پروسة ترويجياي كه در اوكراين در دست داريم. در اين طرح به معلمان در زمينة «فلسفه براي كودكان» تعليم داده ميشود و نيز در سطح ليسانس دانشجوياني در زمينة تفكر انتقادي به تحصيل مشغول اند.
همچنين در آنجا گروه زبان انگليسي دانشگاه دولتي تعليم و تربيت كِروفگراد17 به اين كار مشغول است و تعداد قابل توجهي از كادر دانشگاهي دو كشور مبادله ميشود. در حال حاضر، اين برنامة ترويجي [در اوكراين] در سومين سال خود بسيار موفقيتآميز به نظر ميرسد.
ذ) بعد از تعليمي كه ايرانيان در/كارگاهِ مندهام به دست ميآورند، يكي از اولين كارهايي كه بهتر است انجام شود تأسيس يك مركز ايراني در زمينه «فلسفه براي كودكان» است.
اين مركز ميتواند عنواني همچون «مركز ايرانيِ توسعه و پيشبرد فلسفه براي كودكان» داشته باشد. اين مركز، اقدام به ترجمة مواد درسي به زبان فارسي و تعليم معلمان مدرسه خواهد كرد و پروژههاي تحقيقاتي را براي تعيين ميزان موفقيت اين برنامه در مدارس ايراني هدايت خواهد نمود.
مركزي را كه تأسيس ميكنيد، اگر بخواهيد، ميتواند تحتپوشش «پژوهشگاه پيشبرد فلسفه براي كودكان» در دانشگاه دولتي مونتكلير باشد. پرداخت هيچ نوع مبلغي براي اين كار لازم نيست . هزينه اصلي شما مربوط به هزينة سفر و شركت در كارگاه مندهام خواهد بود. به غير از هزينة سفر هوايي، هزينة شركت در كنفرانس، معادل 1750 دلار براي دو هفته شركت در كارگاه اگوست و 1000 دلار براي 8 روز كارگاه ماه مِي است.”
به این منظور، فروردین 1395، مدیر مؤسسۀ فرهنگی هنری پیدایش (رویش دیگر) موفق به کسب بورس مؤسسۀ IAPC دانشگاه مونت کلر آمریکا (مؤسسه بنیانگذار برنامه p4c توسط متیو لیپمن) برای شرکت در دورههای آموزشی این مؤسسه شد. تصویر شماره 1
در تابستان 1396 محمدرضا واعظ دورههای تخصصی فلسفه برای کودک را زیر نظر مان گری گوری و دیوید کندی و اساتید دیگر در مؤسسۀ توسعه و پیشبرد فلسفه برای کودکان (IAPC) گذراند. تصویر شمارۀ 2
متعاقبا، از پاییز 96، «مرکز ایرانی توسعه و پیشبُرد برنامۀ فلسفه برای کودکان» به عنوان زیر مجموعه مؤسسه فرهنگی هنری پیدایش(رویش دیگر) در شهر اصفهان آغاز به کار کرد. در ادامه، آبان ماه 1396، پنج کارگاه آموزش تسهیلگری در حلقۀ کندوکاو با تدریس دکتر حسین شیخرضایی و محمدرضا واعظ و با حضور سی شرکت کننده از اصفهان، یزد، تهران، بوشهر، شیراز و شهرضا برگزار شد. عناوین این کارگاهها عبارت بودند از: آموزش تسهیلگری در حلقۀ کندوکاو(دو کارگاه)، آموزش علوم در حلقۀ کندوکاو، داستان و روشهای خلاق در حلقۀ کندوکاو، اجرای حلقۀ کندوکاو توسط شرکتکنندگان. همچنین، این مرکز به منظور ترویج برنامه فلسفه برای کودکان در مهدکودکها و دبستانهای دوره اول، به دو نفر از مربیان مهدکودکها و یا معلمان دبستانهای دوره اول، کمک هزینه ۱۰۰ درصد تخفیف و به پنج نفر کمک هزینۀ ۵۰ درصد تخفیف جهت ثبت نام در کارگاههای این مرکز در روز ۲۵ آبانماه اهدا کرد.
از پاییز 1396، این مرکز با انعقاد قراردادی با مؤسسۀ IAPC دانشگاه مونت کلر، با موضوع ترجمه و انتشار آثار این مؤسسه در ایران، کتابهای داستان« اکتشاف هری»، «کیو و گاس» و «الفی» را به همراه کتابهای راهنمای آنها در دست ترجمه قرارداده و به زودی این آثار با همکاری انتشارات کرگدن منتشر خواهند شد. تصویر شمارۀ 3
همچنین، بهمن 98 این مرکز دومین کارگاه خود را با عنوان “بهکارگیری رویکردهای خلاق در حلقۀ کندوکاو فلسفی” با ویدئو کنفرانس پرفسور دیوید کندی و تدریس حسین شیخ رضایی و محمد رضا واعظ برگزار کرد.
اطلاعیۀ برگزاری کارگاه دوم آموزش تسهیلگری مرکز ایرانی توسعه و پیشبرد فلسفه برای کودکان(ICAPC)